Iedereen die zijn eerste stappen zet in de wereld van de hedendaagse kunst, maakt al snel kennis met het fenomeen Art Basel. Deze beurs voor hedendaagse kunst vindt midden juni plaats in Bazel.

Kunstbeurzen, er zijn er zoveel. Om maar even de meest prestigieuze op te sommen: in oktober is er Frieze in Londen, in december Art Basel Miami, in januari Brafa in Brussel, in februari Arco in Madrid, in maart Tefaf in Maastricht, in april Art Brussels in Brussel. En om het seizoen af te sluiten, is er natuurlijk Art Basel in Zwitserland. De agenda’s van galerijhouders, verzamelaars, en zelfs die van kunstenaars moeten afgestemd worden op de verplaatsingen die deze kunstbeurzen met zich meebrengen. De hele kunstwereld is dan ook op deze beurzen aanwezig. De galerijhouders perfectioneren lang vooraf hun selectie van de kunstwerken die ze willen voorstellen. En de lokale instanties zetten tentoonstellingen op die aansluiten bij een internationaal publiek, dat zich voor die gelegenheid ook verplaatst.

Uiteraard kan de ‘kunst om de kunst’ aan de basis liggen van deze massale verplaatsingen. Maar er zijn ook grote financiële belangen mee gemoeid. Zoals belastingvrijstellingen naargelang de plaats en uw business. De beurzen bieden ook de kans om in contact te treden met galerijen die u anders lokaal niet zou kunnen gaan bekijken (bijvoorbeeld omdat ze in Los Angeles gevestigd zijn terwijl u in België woont). En u kunt er vooral andere verzamelaars ontmoeten en, dankzij de aanwezigheid van de 200 galerijen (en maar liefst 7 vakgebieden en 2 buitenexpo’s), in één klap voelen wat er binnen het kunstmilieu reilt en zeilt. Bovendien nodigt Art Basel ook jonge galerijhouders uit om deel te nemen. Daardoor bevordert de beurs nieuwe creaties en krijgt u de kans om zich een beeld te vormen van de nieuwe werken.

Maar laten we dat nog even stofferen met bijkomende data.

Art Basel ontstond in 1970 uit een initiatief van drie galerijen: Ernst Beyeler, Trudl Bruckner en Balz Hilt. Op de eerste editie, die zo’n 16.000 bezoekers op de been bracht, waren 90 galerijen aanwezig en was er een vertegenwoordiging van 30 uitgevers en 10 landen.

Vandaag heeft de beurs haar antennes verder opgezet in Miami (2000), in Hong Kong (2010) en in Parijs (2022). Die strategie maakt de MCH-groep tot leider in dit vakgebied.

De kunstmarkt in haar geheel heeft zich, ondanks de volatiliteit van de economie in ruime zin, verder ontwikkeld. Dat blijkt uit het rapport van UBS en Art Basel over de kunstmarkt. Een grondiger onderzoek onthult echter een gemengd beeld: terwijl het segment van de belangrijkste galerijen is gegroeid, is de verkoop van de kleinere galerijen en heel wat spelers op de markt van de veilinghuizen gekrompen. In totaliteit ging de markt er in 2022 met 3 procent op vooruit. Ze steeg daarmee tot een omzet van circa 67,8 miljard dollar. Die klim werd aangevuurd door een stijging van de galerijverkopen met 7 procent op jaarbasis. Daardoor herstelde de markt voor die sector zich terug tot het niveau van voor de pandemie in 2019. De katalysator daarachter was de evenementencyclus van de kunstbeurzen, van de opening van galerijen en de veilingverkopen die hun gebruikelijke tempo hernamen. Tegelijk gaven de galerijen aan dat 35 procent van hun activiteiten afkomstig was van deelnames aan beurzen, tegenover 27 procent in 2021. Toch bleef dat cijfer onder het niveau van voor de pandemie. Dat duidt erop dat er nog ontwikkelingsmarge is.

Ook de verkopen op het Chinese vasteland en in Hong Kong zijn tijdens de strijd tegen Covid-19 gedaald. Maar de Amerikaanse markt is weer tot leven gekomen waardoor haar prominente plaats op wereldschaal opnieuw verzekerd is.

De Franse markt kende, gemeten in US-dollars, een positieve maar lichte groei van 4 procent op jaarbasis. De stijging werd enigszins getemperd door de verzwakkende euro in 2022. Na een daling met 30 procent in 2020 kenden de verkopen in Frankrijk met 58 procent in 2022 een bijzonder sterke groei. Ze stegen daarmee tot 4,8 miljard dollar. De aanhoudende groei in 2022 leidde tot een nieuwe piek van bijna 5 miljard dollar, het hoogste niveau ooit. We kunnen dus stellen dat de markt haar elan van voor de pandemie teruggevonden heeft en nog steeds groeit. Maar hoe lang nog?

En een laatste interessant gegeven: ondanks de cryptowinter is de populariteit van de digitale, film- en videokunst aanzienlijk toegenomen. Die steeg in 2022 tot 5 procent van de verkoop van de handelaars, terwijl die in 2021 nog maar 1 procent bedroeg. De digitale kunst ondersteund door NFT nam een groot deel van die groei voor haar rekening. Een duidelijk signaal dat de markt blijft evolueren en zich blijft aanpassen aan de tijd.

Na analyse van deze cijfers zien we dus welke impact deze beurzen hebben op de agenda’s van verzamelaars, kunstenaars en galerijen. Waar wacht u dus nog op om ze een bezoek te brengen?